طرح بشارت حکیم – بنیاد قرآن
طرح بشارت حکیم ( زبان پژوهی قرآن ، آموزش مترجمی قرآن )
با توجه به نقش کلیدی موسسات قرآنی در تربیت خانواده و فرزندان میهن اسلامی که جامعه ۳۰ درصدی ایران اسلامی را تشکیل میدهد ،ایجاب مینماید که آموزش فراگیر و مستمر در عین حال کوتاه مدت و کاربردی قرآن کریم به بستر خانوادههای محترم ایران اسلامی تسری یابد و بنیاد قرآن بر آن است که به فضل الهی این امر فراهم یابد.
تمهیدات زبان پژوهی قرآن
فهم و درک واژههای قرآن برای زبان پژوهان ،در سه حوزه قابل بررسی است:
تلاوت قرآن و انس با این کتاب الهی ، مقدمهای است برای احاطه انسان به قرآن ،تا زمینه کسب دانش قرآنی برای آن فراهم آید.
کسب آگاهی های لازم:
آگاهی بر ادبیات عرب به میزانی که دانش پژوه بتواند واژهها را شناسایی کند ( صرف ) و جایگاه دستوری آنها را در جمله بداند ( نحو )
ترجمه دقیق و فهم مفاهیم
پس از انس با قرآن و آگاهی نسبت به ادبیات زبان قرآن ، راه برای ورود به حوزه فهم معانی ملکوتی کلام وحی ، فراهم میگردد که این امر، مطمح نظر و همت « طرح بشارت» قرار گرفته و مطلوب مقصود ماست .
با عمل به دو حوزه گذشته ، زمینه فهم الفاظ و کلمات قرآن ایجاد میشود تا بتوانیم در حوزه ترجمه قرآن کریم ، همراه با درک الفاظ ، بتوانیم کمکم با معانی و مفاهیم آن آشنا شویم تا با حرکت در مسیر « نضهت قدسی ترجمه قرآن » و درک مفاهیم آن ، راه را برای فهم دقیق و صحیح تفسیر و تبیین قرآن ، فراهم آید و رهنمودهای آن بتواند « دستور العمل درست زندگی کردن » قرار گیرد و موجب رشد و تعالی انسان شود .
شیوه زبان آموزی قرآن
از آنجا که هدف از « طرح بشارت » آموزش زبان قرآن و کسب توانایی ترجمه و درک مفاهیم آن است و قرآن هم باب معرفت الهی است که بدون توسل به او ، هرگز دریچه حقایق عالم معنا برای انسان گشوده نمیگردد ، بر آن شدیم تا این طرح را برای مشتاقان کلام وحی عملی سازیم .
شنیداری
به طور کلی در آموزش هر زبانی ، استفاده از قوه شنیداری ، به لحاظ علمی در یادگیری بسیار با اهمیت است . این شیوه از مبادی اساسی « طرح بشارت » است . از آنجا که شیوه شنیداری در زبان آموزی قرآن از جایگاه خاصی برخوردار است ، دانش پژوهان قرآنی در تلاوت و قرائت قرآن به سمت « به گزینی استماع » پیش بروند تا با شنیدن آیات و گوش جان سپردن همراه با سکوت ( نصات ) ، پرواز به سوی مفاهیم عرشی و ملکوتی قرآن را آغاز کنند.
دیداری
اصل مشاهده نقش به سزایی در یادگیری دارد؛زیرا حس بصری و دیداری،مقدمات فراگیری را در انسان برای شنیدن صحیح فراهم میسازد و دریافت حقایق آموزشی را آسانتر میکند.
امام کاظم (ع)در نگاه به پدیدههای هستی ، درباره نقش دیدن ،چه زیبا فرموده است: ( ما من شیء یراه عین الا فیه موعظه ) چشم چیزی نمیبیند مگر انکه در آن پندی است.
از این بیان نورانی میتوان دریافت که تاثیر «روش آموزش دیداری»در یادگیری انسان و از جمله آموزش و متون درسی ،فراگیری و فهم مطالب و معارف را آسانتر میسازد.
نوشتاری
زیبایی شنیدار و گفتار و جذبه خواندن کلام را با نوشتار میتوان جاودانه کرد.آنچه از دریچه گوش میشنویم و با چشم میبینیم،با کتابت و ثبت وضبط در حافظهمان ماندگار میشود.
پیامبر اکرم (ص) در این باره فرموده است:« قیدو العلم بالکتابه» دانش را با نگارش در بند بیاورید.
گفتاری
هنر به کارگیری کلمات و به تعبیری هنر بیان، در نهاد انسان به ودیعت گذارده شده و او از کودکی کلماتی را که میشنود،میآموزد و بر زبان میآورد.کاربرد کلمات انتقال مفاهیم است و رد جهت ارتقای فکری انسان، دارای اهمیت است.امام باقر (ع) میفرماید:خوب گوش دادن را فرا بگیرید همان گونه که زیبا گفتن را فرا میگیرید.
عوامل موثر در زبان آموزی قرآن
خواندن قرآن
منظور قرائت یا تلاوت قرآن، مداومت در خواندن و در حقیقت ،همان تدبر است؛زیرا مداومت به تلاوت در برگیرنده یادگیری و الفاظ و جملات قرآن میشود و این خود، زمینه ساز فهم قرآن و تدبر در آن است.
تکرار
دومین عامل موثر در یادگیری تکرار الفاظ است که به توفیق در یادگیری یاری میرساند.
امام علی (ع):« من اکثر مدارسه العلم لم ینس ما علم استفاد ملم یعلم» هر کس بیشتر به تمرین آنچه آموخته است بپردازد،فراموش نخواهد کرد و آنچه را نیافته بود درمییابد.
مکالمه و گفتگو
گفتگو و مکالمه، یکی از روشهای آموزشی قرآن است که از دیرباز در دیگر علوم انسانی نیز رایج بوده و با عنوان مباحثه در حوزههای علمیه و در میان شاگردان مکتب امام صادق (ع) وجود داشته و دارد.در این روش ،پس از پایان درس، با مباحثه درس به وسیله دانش پژوهان ،فهم بیشتر مطالب هموار میشود.شایسته است که در این کار در میان دانشجویان دانشگاهها و نیز در میان پژوهندگان قرآنی،خصوصا دانش پژوهان طرح بشارت ،گسترش پیدا کند؛تمرکز و توجه انسان افزون میشود و در نتیجه ،بر اهمیت شیوه نوشتاری میافزاید.
اهداف آموزشی:
-
تسلط بر علم صرف،تجزیه افعال با قواعد نحوی
-
آشنایی با لغات عربی شایع در قرآن با توجه به کتب لغوی مشهور
-
روانخانی قرآن کریم
-
تسلط بر تحلیل صرفی و نحوی و صحیح خوانی قرآن مجید
-
آشنایی با قواعد تجوید
-
مهارت در بهرهبرداری از تفاسیر قرآن کریم
-
آشنایی با علوم قرآن کریم
-
مهارت در تدریس روخوانی، تجوید قرآن کریم و اداره جلسات قرائت قرآن