به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، دیدگاه‌های مختلفی درباره ترجمه گروهی قرآن وجود دارد و برخی مخالف و برخی نیز موافق انجام این گونه ترجمه‌ها هستند، اما با وجود ترجمه‌های فردی مؤثر و موفق بودن آنها جای بحث دارد که در این زمینه با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی حسین‌زاده، دبیر کل بنیاد قرآن گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه از نظر می‌گذرد؛
ـ با وجود ترجمه‌های فردی، انجام ترجمه‌های گروهی قرآن چه ضرورتی دارد؟
چند سال پیش که در حوزه امور مساجد بودم، خدمت آیت‌الله محی‌الدین انواری که در حوزه ترجمه قرآن فعالیت داشت، رسیدم و موضوع ترجمه گروهی قرآن را مطرح کردم تا ایشان، ناظر این کار باشد. با وجود اینکه چنین موضوعی مورد استقبال قرار گرفت، متأسفانه موفق به انجام این کار نشدیم. یک بار هم خدمت آیت‌الله خوشوقت رسیدم و طرح موضوع کردم که بسیار مورد پسند قرار گرفت، اما باز هم به دلایل وجود مشغله‌ها و نبود امکانات لازم این کار محقق نشد، اما معتقدم این کار جدی است و ضرورت دارد و اگر نیاز باشد آماده همکاری با گروه ترجمه بوده و پای کار هستیم.
ـ این گروه چگونه می‌تواند به ترجمه‌ای متقن و استوار دست یابد؟
ترجمه گروهی قرآن، کاری دانش‌بنیان است، اما در این زمینه کار اساسی و اصولی صورت نگرفته؛ چرا که ترجمه قرآن ابعاد گوناگونی دارد و نیازمند حضور متخصصانی در رشته‌های ادبیات عرب، فصاحت و بلاغت، معانی بیان، واژگان و … است و افراد کارشناس اگر بخواهند پای کار بیایند، باید جدی باشند و همه ابعاد کار را در نظر بگیرند تا ترجمه‌ای متقن، محکم و استوار انجام شود.
ـ این ترجمه باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
به طور کلی ترجمه قرآن باید به گونه‌ای باشد که فرد با خواندن آن به مفاهیم عالی قرآن دست یابد، هر چند فصاحت و بلاغت قرآن به حدی است که ممکن است ترجمه آن نتواند پیام‌رسان و گویا باشد؛ از این رو اگر کار ترجمه گروهی با دقت و ضرافت انجام شود، می‌تواند پیام‌رسان باشد.
ـ ضرورت این کار به آن دلیل است که ترجمه‌های فردی کارگشا نیست؟
خیر، ترجمه‌های فردی کارگشاست، اما تکرار در مباحث قرآنی، تکرار نیست، بلکه عین اهمیت است و قرآن به اندازه‌ای جای کار دارد که گنجی تمام‌نشدنی است؛ از سوی دیگر جامعیت قرآن به حدی است که هر چه درباره آن کار شود، کم است. در رابطه با ترجمه گروهی کاری انجام نشده و اگر هم هست بسیار کم است. این کار جدید باید مورد حمایت قرار گیرد و هر یک از کارشناسان به ابعادی از آن بپردازند تا ترجمه‌ای راه‌گشا و کارگشاتر تحویل دهند.
ـ چه متخصصانی باید در یک گروه جمع شوند؟
کارشناسانی از رشته‌های معانی بیان، ادبیات فارسی، ادبیات عرب، شأن نزول، علوم قرآن، ریشه‌شناسی واژگان و لغات قرآن، کلام، تفسیر و … باید در گروه ترجمه قرآن حضور داشته باشند.
ـ چرا ترجمه گروهی تاکنون محقق نشده است و اگر هم شده، چندان موفق نیست؟
این کار نیازمند همت عالی است.
ـ فکر نمی‌کنید به این دلیل بوده که گروه ترجمه به یک نظر جمعی نرسیده است؟
برخی از مترجمان نظرهای متفاوتی در رابطه با موضوع واحد دارند و اگر در کنار هم قرار گیرند قطعاً به نقطه مشترکی می‌رسند، از این رو اگر در مسائل علمی استدلال و برهان وجود داشته باشد، آنها به نظر مستحکمی خواهند رسید.
ـ بنیاد قرآن در این زمینه کاری انجام داده است؟
یک ترجمه از قرآن از سوی بنیاد قرآن توسط مصطفی رحیمی‌نیا در حال انجام است و به زودی به چاپ خواهد رسید. در این ترجمه به تمام واژگان قرآن پرداخته شده است. این ترجمه دارای نکات واژگانی و تفسیری است و در ادامه طرح بشارت حکیم تدوین شده و تاکنون نیز جای آن خالی بوده است.
ـ چه راهکاری برای رسیدن به ترجمه گروهی موفق پیشنهاد می‌کنید؟
برگزاری کرسی‌های ترجمه‌نگاری قرآن در این زمینه مؤثر است و متخصصان و کارشناسان این حوزه با بحث و گفت‌وگوی علمی می‌توانند به نظر مشترک برسند؛ چرا که موجب رویش فهم خواهد شد.
