طرح بشارت حکیم

۱۹:۲۷
۲۸ شهریور ۱۴۰۱

طرح بشارت حکیم

طرح بشارت حکیم (زبان پژوهی قرآن، آموزش مترجمی قرآن)

با توجه به نقش کلیدی موسسات قرآنی در تربیت خانواده و فرزندان میهن اسلامی که جامعه ۳۰ درصدی ایران اسلامی را تشکیل می‌دهد، ایجاب می‌نماید که آموزش فراگیر و مستمر در عین حال کوتاه مدت و کاربردی قرآن کریم به بستر خانواده‌های محترم ایران اسلامی تسری یابد و بنیاد قرآن بر آن است که به فضل الهی این امر فراهم یابد.

تمهیدات زبان پژوهی قرآن:

فهم و درک واژه‌های قرآن برای زبان پژوهان، در سه حوزه قابل بررسی است:

تلاوت قرآن و انس با این کتاب الهی، مقدمه‌ای است برای احاطه انسان به قرآن، تا زمینه کسب دانش قرآنی برای آن فراهم آید.

کسب آگاهی‌های لازم:

آگاهی بر ادبیات عرب به میزانی که دانش پژوه بتواند واژه‌ها را شناسایی کند(صرف) و جایگاه دستوری آنها را در جمله بداند. (نحو)

ترجمه دقیق و فهم مفاهیم:

پس از انس با قرآن و آگاهی نسبت به ادبیات زبان قرآن، راه برای ورود به حوزه فهم معانی ملکوتی کلام وحی، فراهم می‌گردد که این امر، مطمح نظر و همت «طرح بشارت» قرار گرفته و مطلوب مقصود ماست.

با عمل به دو حوزه گذشته، زمینه فهم الفاظ و کلمات قرآن ایجاد می‌شود تا بتوانیم در حوزه ترجمه قرآن کریم، همراه با درک الفاظ، بتوانیم کمکم با معانی و مفاهیم آن آشنا شویم تا با حرکت در مسیر «نضهت قدسی ترجمه قرآن» و درک مفاهیم آن، راه را برای فهم دقیق و صحیح تفسیر و تبیین قرآن، فراهم آید و رهنمودهای آن بتواند «دستور العمل درست زندگی کردن» قرار گیرد و موجب رشد و تعالی انسان شود.

شیوه زبان آموزی قرآن:

از آنجا که هدف از «طرح بشارت حکیم» آموزش زبان قرآن و کسب توانایی ترجمه و درک مفاهیم آن است و قرآن هم باب معرفت الهی است که بدون توسل به او، هرگز دریچه حقایق عالم معنا برای انسان گشوده نمی‌گردد، بر آن شدیم تا این طرح را برای مشتاقان کلام وحی عملی سازیم.

شنیداری:

به طور کلی در آموزش هر زبانی، استفاده از قوه شنیداری، به لحاظ علمی در یادگیری بسیار با اهمیت است. این شیوه از مبادی اساسی «طرح بشارت حکیم» است. از آنجا که شیوه شنیداری در زبان آموزی قرآن از جایگاه خاصی برخوردار است، دانش پژوهان قرآنی در تلاوت و قرائت قرآن به سمت «بهگزینی استماع» پیش بروند تا با شنیدن آیات و گوش جان سپردن همراه با سکوت (نصات)، پرواز به سوی مفاهیم عرشی و ملکوتی قرآن را آغاز کنند.

دیداری:

اصل مشاهده نقش به سزایی در یادگیری دارد؛ زیرا حس بصری و دیداری، مقدمات فراگیری را در انسان برای شنیدن صحیح فراهم می‌سازد و دریافت حقایق آموزشی را آسان‌تر می‌کند.

امام کاظم(ع) در نگاه به پدیده‌های هستی، درباره نقش دیدن، چه زیبا فرموده است: (ما من شیء یراه عین الا فیه موعظه) چشم چیزی نمی‌بیند مگر آنکه در آن پندی است.

از این بیان نورانی می‌توان دریافت که تاثیر «روش آموزش دیداری» در یادگیری انسان و از جمله آموزش و متون درسی، فراگیری و فهم مطالب و معارف را آسان‌تر می‌سازد.

نوشتاری:

زیبایی شنیدار و گفتار و جذبه خواندن کلام را با نوشتار می‌توان جاودانه کرد. آنچه از دریچه گوش می‌شنویم و با چشم می‌بینیم، با کتابت و ثبت و ضبط در حافظه‌مان ماندگار می‌شود.

پیامبر اکرم(ص) در این باره فرموده است: «قیدو العلم بالکتابه» دانش را با نگارش در بند بیاورید.

گفتاری:

هنر به کارگیری کلمات و به تعبیری هنر بیان، در نهاد انسان به ودیعت گذارده شده و او از کودکی کلماتی را که می‌شنود،می‌آموزد و بر زبان می‌آورد. کاربرد کلمات انتقال مفاهیم است و رد جهت ارتقای فکری انسان، دارای اهمیت است. امام باقر(ع) می‌فرماید: خوب گوش دادن را فرا بگیرید همان گونه که زیبا گفتن را فرا می‌گیرید.

عوامل موثر در زبان آموزی قرآن

خواندن قرآن:

منظور قرائت یا تلاوت قرآن، مداومت در خواندن و در حقیقت، همان تدبر است؛ زیرا مداومت به تلاوت در برگیرنده یادگیری و الفاظ و جملات قرآن می‌شود و این خود، زمینه‌ساز فهم قرآن و تدبر در آن است.

تکرار:

دومین عامل موثر در یادگیری تکرار الفاظ است که به توفیق در یادگیری یاری می‌رساند.

امام علی (ع): «من اکثر مدارسه العلم لم ینس ما علم استفاد ملم یعلم» هر کس بیشتر به تمرین آنچه آموخته است بپردازد، فراموش نخواهد کرد و آنچه را نیافته بود درمی‌یابد.

مکالمه و گفتگو:

گفتگو و مکالمه، یکی از روش‌های آموزشی قرآن است که از دیرباز در دیگر علوم انسانی نیز رایج بوده و با عنوان مباحثه در حوزه‌های علمیه و در میان شاگردان مکتب امام صادق(ع) وجود داشته و دارد. در این روش، پس از پایان درس، با مباحثه درس به وسیله دانش پژوهان، فهم بیشتر مطالب هموار می‌شود. شایسته است که در این کار در میان دانشجویان دانشگاه‌ها و نیز در میان پژوهندگان قرآنی، خصوصا دانش پژوهان طرح بشارت، گسترش پیدا کند؛ تمرکز و توجه انسان افزون می‌شود و در نتیجه، بر اهمیت شیوه نوشتاری می‌افزاید.