طرح نظام احسن در هستی در حقیقت حکمرانی الوهیت است در نظام تکوین و تشریع که این سخن حکیمانه بودن خدا را در نظام آفرینش نشان می‌دهد.
الذی احسن کل شی خلقه سجده/۷
آن خدایی که هر چیزی را به بهترین گونه آفرید.
از آن جایی که آفرینش عین حکمت است به اعتقاد برخی فلاسفه نظام احسن هم از الزامات حکمت است.
زیرا ان الله جمیل و یحب الجمال
همه عالم دارای خیر و کمال است و خدای متعال هم به همه عالم حب دارد پس عالم از نظام احسن برخوردار است و حب الهی در عالم تجلی کرده است و نظام احسن متولد شده است.
به اختصار عرض کنم که برای اثبات نظام احسن از دو برهان استفاده کرده‌اند برهان لمی و برهان انی نکته دیگر دال بر نظام احسن تدبیر الهی است که در عالم آفرینش موج می‌زند زیرا درک نظام احسن را می توان از دو نگاه وحیانی و عقلانی بهره برد.
آن جا که امام صادق علیه السلام به مفصل می گوید: نخستین راه و بهترین برهان و دلیل بر وجود خدا، آمادگی جهان هستی و هماهنگی و انسجام اجرای آن است.
ببینید قرآن چگونه سخن می‌گوید:
الذی خلق فسوی اعلی/۲
قرآن بیان نظام احسن را با مفهوم و معنای تسویه تببین می کند که خداوند همه چیز را آفرید و به آن سامان داد واژه تسویه همان نظام احسن است
جهان چون خد و خال و چشم ابروست
که هر چیزی به جای خویش نیکوست
بنابراین تسویه نظام احسن دارای مصادیقی است که به عنوان نمونه امام علی در نهج البلاغه ۱۴ مورد از مصادیق آن بیان می فرماید.
حال با این اختصار رابطه نظام احسن یا حکمرانی چیست؟
آن گاه که نظام آفرینش برای نظام احسن پایه گذاری شده است یعنی خدا حکمرانی خود را بر بهترین، زیباترین و نیکوترین راه و شیوه خواهد بود که آن هم از کمال خلق الهی سرچشمه می گیرد لذا حکمرانی حکیمه بر سیطره خلقت جاری می گردد و هر آن چه به عالم نظاره کنیم جز زیبایی نمی بینیم زیرا تجلی ذات حق جلوه گری می کند
به جهان خرم از آنم که جهان خرم از اوست
عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست
جمع این سخنان آن است که خدا مردم را به حکمت دعوت می کند تا براساس نظام احسن عالم مسیر هدایت را بپیماید
ادع الی سبیل ربک بالحکم.
این فراخوان برای همه نسل‌ها و عصرهاست که حکمرانی الهی در الی حکمت است که از نظام احسن برخوردار است.
